Filosofie

Ulrich Libbrecht ontwikkelde een eigen filosofie geïnspireerd door verschillende waardevolle inzichten uit Oost en West. Hij kwam tot het inzicht dat iedere cultuur een bepaalde dimensie van de werkelijkheid centraal stelt en hieruit haar waarden opbouwt. Als we deze dimensies zouden samenbrengen, zouden we dan niet tot een meer volledig wereldbeeld komen en tot ruimere waarden? Dit werd het uitgangspunt voor Libbrechts comparatief filosofisch model. Het is gebaseerd op natuur, rationaliteit en beleving die in een gelijkwaardige relatie met elkaar staan. Hij vond hiervoor een concrete invulling in respectievelijk het Chinese taoïsme, het wetenschappelijke denken en het boeddhisme. Van hieruit gaat Libbrecht o.a. op zoek naar een levenshouding die kritische rationaliteit verbindt met een mystiek bewogen zijn door het wonder waarin we leven. Natuur, rationaliteit en beleving vormen tevens de basisdimensies van de levensbeschouwelijke diversiteit die zich mondiaal ontwikkeld heeft. Het onderzoek van deze verschillende vormen van denken vormt de inhoud van Libbrechts comparatieve filosofie (lees verder).

Comparatieve filosofie is het vergelijken van wereldbeelden. Iedere cultuur ontwikkelt een beeld van de werkelijkheid, een manier om naar het leven te kijken en de grote vragen hierover te beantwoorden. Wanneer dit op een gesystematiseerde manier gebeurt, spreken we in het Westen over filosofie. Comparatieve filosofie gaat verder dan deze westerse benadering en betrekt in haar vergelijking alle denkkaders die een oriëntatie in het leven geven.

Wereldbeelden zijn cultureel bepaald. De manier waarop wij naar het leven kijken komt voort uit interpretaties die wij vaak onbewust uit onze cultuur overnemen. Het zijn basisuitgangspunten, vanzelfsprekendheden die onze waarden, onze manier van handelen, ons doen en laten bepalen. De comparatieve filosofie van Ulrich Libbrecht gaat op zoek naar de basisuitgangspunten die het wereldbeeld van een bepaalde cultuur bepalen.

Deze reductie naar de essentie en de constanten van een cultuur of een filosofische traditie maakt het vergelijken mogelijk. De grote complexiteit van de levensbeschouwelijke diversiteit wordt tot een dieptestructuur herleid. Ulrich Libbrecht ontwikkelde een model waarin hij verschillende wereldbeeldtypen onderbrengt. Het dient als landkaart om in het ruime mondiale landschap van de filosofie de weg niet kwijt te geraken en een overzicht te bieden.

Comparatieve filosofie streeft naar een gelijkwaardige benadering van alle manieren van denken. Culturen worden niet in conflictmodellen tegenover elkaar geplaatst maar hun verschillen worden geïntegreerd in een ruimer wereldbeeld. Zo draagt comparatieve filosofie niet alleen bij tot het beter begrijpen van de andere, maar ook tot een kritische reflectie over de eigen vanzelfsprekendheden. De eenzijdigheid van een culturele traditie wordt opengetrokken naar een meerzijdig perspectief.

Op deze manier wil comparatieve filosofie bijdragen aan wereldburgerschap, niet enkel door het anders-zijn te tolereren in onze multiculturele samenleving, in de handelsrelaties en op de achtergrond van toeristische uitstappen, maar door een gemeende interesse in de andere manier van denken. Zo werkt comparatieve filosofie mee aan een vorm van multiculturalisme dat gebaseerd is op kennis en inzicht in wat mensen drijft en waar hun waarden liggen. We hopen op die manier bij te dragen aan meer vrede in een wereld waarin we elkaar leren begrijpen en van elkaar kunnen leren.